دکتر علی فتحی آشتیانی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به برگزاری جلسه‌ای برای رسیدگی به رشته‌های مشترک میان وزارتخانه‌های بهداشت و علوم افزود: در روز شنبه، ۲۹ آبان ماه جلسه‌ای با حضور دکتر نجفی، نماینده رییس جمهوری برگزار خواهد شد.

رییس کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی جمع بندی و تصمیم‌گیری نهایی در این زمینه را منوط به گزارش نماینده رییس جمهوری دانست و خاطرنشان کرد: اعتقاد و باور این کمیته این است که بهتر است به جای اینکه رشته‌ای از وزارتخانه‌ای جدا و به وزارتخانه دیگری منتقل شود، برنامه مشترکی در زمینه سرفصل‌ها و منابع، میان این دو وزارتخانه تدوین و تصویب شود.

فتحی پیشنهاد دوم برای حل این مساله را استفاده از امکانات هر دو وزارتخانه عنوان کرد و افزود: علاوه بر آن بر اساس برنامه مشترک، دانشگاه‌های وزارت علوم بتوانند از بیمارستان‌های وزارت بهداشت بهره‌مند شوند و از سوی دیگر دانشگاه‌های وزارت بهداشت بتوانند از آزمایشگاه‌ها، امکانات و توانمندی اساتید وزارت علوم برخوردار شوند.

وی با تاکید بر ضرورت یکپارچه‌سازی نظام آموزش کشور، خاطرنشان کرد: تکه پاره کردن یک رشته که بخشی در یک وزارتخانه باشد و بخش دیگر در وزارتخانه دیگر اشتباه فاحش است و در هیچ کشوری این امر رخ نمی‌دهد، ولی ما این اشتباه فاحش را انجام دادیم که رشته‌های پزشکی را از رشته‌های غیر پزشکی جدا کردیم و این در حالی است که باید نظام آموزشی کشور یکپارچه باشد.

فتحی با بیان اینکه در هیچ کشور دنیا رشته‌های پزشکی و غیر پزشکی از یکدیگر جدا نیستند، اضافه کرد: در دنیا چیزی با عنوان رشته پزشکی و غیرپزشکی وجود ندارد.

وی جداسازی این دو دسته رشته را به دلیل نیاز کشور به پزشک در سال ۶۴ ذکر کرد و اظهار کرد: درحال حاضر این مشکل رفع شده و بیش از حد نیاز پزشک داریم و باید از سوی مجلس و هیات دولت به این تصمیم برسند که در جهت یکپارچه‌سازی نظام آموزش عمل کنند. این چندپارگی در نظام آموزشی نه تنها هیچ کمکی نمی‌کند، بلکه موجب افت وچندپارگی رشته‌ها خواهد شد.

برگزاری جلساتی برای رفع مشکل دو دستگاه

رییس کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت کارگروه روانشناسی را ذیل شورای تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی دانست و افزود: این کارگروه ۱۵ کمیته تخصصی دارد که یکی از آنها کمیته روانشناسی بالینی است که مسؤولیت آن برنامه‌ریزی برای دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری این رشته است.

وی با اشاره به جلسه این کارگروه به ریاست دکتر نوه ابراهیم، مدیر کل آموزشی وزیر علوم،تحقیقات و فناوری، خاطرنشان کرد: این جلسه با حضور اعضای کمیته برنامه‌ریزی روانشناسی بالینی شورای تحول برگزار شد.

فتحی، موضوع این جلسه را واگذاری رشته روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت ذکر کرد و ادامه داد: با نامه‌ای که وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به رییس جمهور در خصوص انتقال روانشناسی بالینی و سلامت به وزارت بهداشت ارسال کرد و متعاقب آن کمیته‌ای برای رسیدگی به وضعیت رشته‌های مشترک میان دو وزارتخانه علوم و بهداشت به ریاست دکتر محمد علی نجفی به عنوان نماینده رییس‌جمهوری ایجاد شد.

وی ایجاد این کمیته را پاسخ به سوالاتی دانست که از سوی نماینده ریاست جمهوری مطرح شده بود و یادآور شد: در این کمیته در خصوص موضوعاتی چون زمینه کاری فارغ‌التحصیلان رشته روانشناسی بالینی، مواد درسی آنها و روش‌های مداخله درمانی پاسخ‌هایی ارائه شد.

پاسخ‌های ارائه شده در جلسه کمیته رسیدگی

فتحی مواد درسی رشته روانشناسی بالینی را از جمله سؤالات مطرح در این جلسه ذکر کرد و افزود: جنبه‌های پزشکی مواد درسی دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری روانشناسی بالینی وزارت علوم در حدود ۷ درصد است، نظر گرفته شده که این درس‌ها در زمینه درمان‌های دارویی و فیزیکی است. ۹۳ درصد مواد درسی در موضوعات روانشناختی خواهد بود.

وی نیاز جامعه به خدمات روانشناختی را از دیگر سوالات مطرح در این جلسه نام برد و گفت: مراکز متعددی نیاز به خدمات روانشناسان بالینی دارند که از جمله می‌توان به آموزش و پرورش، کارخانه‌های صنعتی، ادارات، نهادهای نظامی و انتظامی و زندان‌ها اشاره کرد و در مقابل کمتر از ۱۰ درصد از فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد و دکتری رشته روانشناسی بالینی وارد فیلد بیمارستانی و جذب درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها می‌شوند.

رییس کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی عمده فعالیت فارغ‌التحصیلان رشته روانشناسی بالینی را در سایر مراکز دانست و اظهار کرد: از سوی دیگر سازمان نظام روانشناسی و مشاوره برای متخصصان این رشته مجوز فعالیت صادر می‌کند و فعالیت‌های این سازمان با سازمان نظام پزشکی متفاوت است.

وی موضوع دیگر را نوع مداخلات درمانی روانشناسان بالینی عنوان کرد و توضیح داد: عمده مداخلات روانشناسان بالینی، روان‌درمانی با رویکردهای مختلف همچون رویکرد رفتاری، شناختی، شناختی- رفتاری، گشتالت و انسان‌گرایی است، از این رو مداخلات متخصصان این حوزه مداخلات روانشناختی است.

فتحی با تاکید بر اینکه روانشناسان بالینی به حوزه مداخلات پزشکی وارد نمی‌شوند، گفت: بیش از ۹۵ درصد از مراجعه‌کنندگان به روانشناسان افرادی هستند که مشکلات آنها نیاز به مداخلات پزشکی ندارد و در صورت نیاز به دارو درمانی،‌ متخصصان این افراد را به روانپزشک ارجاع می‌دهند.

وی با تاکید بر اینکه مشکلاتی چون تعارضات زناشویی، افت تحصیلی، هوش و مشاوره‌های قبل از ازدواج مواردی نیستند که با روش‌های دارودرمانی قابل حل باشند، افزود: به همین دلیل برای مراجعه کنندگان واژه «بیمار» و «مریض» را به کار نمی‌بریم، بلکه به آنها «مراجعه کننده» می‌گوییم و ما نیز از توانمندی‌های آنها استفاده می‌کنیم تا وضعیت آنها بهبود یابد.

تبعات واگذاری روانشناسی بالینی به حوزه پزشکی

رییس کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی، محدود کردن رشته روانشناسی بالینی از لحاظ محتوی و تعداد متخصصان این رشته را اولین تبعات واگذاری این رشته به حوزه پزشکی دانست و ادامه داد: رویکرد وزارت بهداشت، رویکرد پزشکی است؛ از این رو برای تمام رشته‌های غیر پزشکی که وارد حیطه پزشکی می‌شوند،‌ محدودیت ایجاد می‌کند.

وی این محدودیت را از لحاظ نوع نگرش حوزه پزشکی به انسان دانست که رویکرد زیست پزشکی و تک بعدی نسبت به انسان دارند و یادآور شد: این در حالی است که از نگاه روانشناسان انسان دارای ابعاد بیولوژیکی، اجتماعی، روانشناختی و معنوی است.

فتحی تاکید کرد: نیاز کشور به متخصصان این رشته بسیار بالا است؛ چرا که فرد از زمان قبل از تولد تا زمان مرگ نیاز به خدمات روانشناختی دارند.