با تصویب آیین نامه جدید کارشناسی ارشد بدون آزمون استعداد درخشان، تغییراتی در شرایط و ضوابط پذیرش نسبت به آیین نامه قبلی ایجاد شده است.

به گزارش مسترتست، آیین نامه جدید کارشناسی ارشد بدون کنکور در سال ۱۴۰۱ به تصویب رسید. بر اساس آیین نامه جدید برخی شرایط و ضوابط پذیرش کارشناسی ارشد بدون کنکور نسبت به آیین نامه قبلی تغییراتی داشته و درخصوص برخی موارد نیز شفاف‌سازی صورت گرفته است که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.

تغییرات آیین نامه جدید نسبت به آیین نامه قبلی

۱- تغییر شرایط رتبه برتر

می‌توان گفت مهم‌ترین تغییری که در آیین نامه جدید ارشد بدون آزمون استعداد درخشان وزارت علوم نسبت به گذشته ایجاد شده، شرط رتبه برتر است. 

مطابق آیین نامه قبلی ارشد بدون کنکور لازم بود دانشجو پس از ۶ نیمسال تحصیلی با گذراندن حداقل سه چهارم واحدهای درسی از نظر میانگین کل جزو پانزده درصد برتر دانشجویان هم‌رشته – هم‌ورودی خود باشد، اما در آیین نامه جدید پانزده درصد به بیست درصد تغییر کرده است.

بنابراین، مطابق این آیین نامه، ضروری است دانشجو پس از ۶ نیمسال تحصیلی با گذراندن حداقل سه چهارم واحدهای درسی از نظر معدل کل نمرات جزو بیست درصد برتر دانشجویان هم‌رشته – هم‌ورودی خود باشد.

۲- زمان انتشار فراخوان های ارشد بدون کنکور

بر اساس ماده ۱۰ آیین‌نامه‌ قبلی دانشگاه می‌توانست فقط یک بار تا اول شهریور ماه هر سال نسبت به پذیرش حائزین شرایط اقدام نماید. همچنین بر اساس ماده ۹ آیین نامه مذکور دانشگاه موظف بود فراخوان پذیرش خود را در نیمه اول آبان ماه هر سال اعلام کند و نتیجه پذیرش اولیه را تا پایان دی‌ماه به متقاضیان اطلاع دهد.

اما بر اساس ماده ۹ آیین نامه جدید دانشگاه موظف است برای پذیرش مهرماه سال تحصیلی آینده خود، فراخوان رسمی و عمومی را تا اول آبان ماه سال تحصیلی جاری اعلام کند و نتیجه پذیرش اولیه را تا پایان دی ماه به متقاضیان اطلاع دهد.

در صورت داشتن پذیرش با آزمون در نیمسال دوم تحصیلی به استناد کد محل تحصیل مندرج در دفترچه آزمون دانشگاه موظف است تا نیمه اول آبان ماه همان سال تحصیلی فراخوان رسمی و عمومی خود را اعلام کند.

۳- حذف برخی توضیحات آیین نامه قبلی

ماده های ۷ و ۸ آیین نامه قبلی در آیین نامه جدید کارشناسی ارشد استعداد درخشان درج نشده است:

ماده ۷: دانش‌آموختگان دوره‌های مجازی، فراگیر پیام نور، پذیرفته‌شدگان آزمون اختصاصی (داخلی)، پذیرفته‌شدگان کارشناسی با سوابق تحصیلی و دارندگان مدرک حوزوی معادل کارشناسی مشمول این آیین‌نامه نمی‌باشند.

ماده ۸: دانشگاه پیام نور، آزاد اسلامی، علمی – کاربردی، فنی و حرفه‌ای و پردیس‌های خودگران مجاز به استفاده از این آیین‌نامه برای پذیرش استعداد درخشان نمی‌باشند.

تبصره: در صورت موافقت دانشگاه پذیرنده، برای پذیرش دانش‌آموختگان دانشگاه‌های اعلام‌شده در ماده ۷ منعی وجود ندارد.

اگر چه با توجه به تبصره عملا ماده ۷ بی اثر بود.

۴- تغییر شرایط اتباع غیرایرانی

بر اساس ماده ۶ آیین نامه قبلی اتباع غیرایرانی ورودی سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ و بعد از آن در صورت داشتن شرایط می‌توانستند از تسهیلات این آیین‌نامه بهره‌مند شود. در ماده ۸ آیین نامه جدید کارشناسی ارشد استعداد درخشان قید «مقیم ایران» اضافه شده است.

۵- تغییر شرط عدم تکمیل ظرفیت ارشد بدون کنکور و جایگزینی ظرفیت خالی

مطابق آیین نامه قبلی چنانچه پانزده درصد برتر دانشجویان حائز شرایط این ماده، به دلیل انصراف یا عدم تقاضا، از تسهیلات مربوط استفاده نمی‌کردند و ظرفیت پذیرش بدون آزمون دوره کارشناسی ارشد رشته‌ای (متناسب با سطح دانشگاه) تکمیل نمی‌شد، در این صورت دانشگاه مجاز به جایگزینی صرفا ده درصد برتر بعدی همان دانشگاه، با اولویت رتبه متقاضیان در آن رشته بود.

اما در آیین نامه جدید، در صورتی که بیست درصد برتر دانشجویان حائز شرایط این ماده به دلیل انصراف یا عدم تقاضا از تسهیلات مربوط استفاده نکردند و ظرفیت دو سوم پذیرش بدون آزمون دوره کارشناسی ارشد رشته‌ای تکمیل نشد، در این صورت دانشگاه مجاز به جایگزینی صرفاً ده درصد برتر بعدی همان دانشگاه با اولویت رتبه متقاضیان در قالب ظرفیت دو سوم آن رشته می‌باشد.

۶- حذف ماده مربوط به ممنوعیت تغییر رشته و دانشگاه

در آیین نامه قبلی تاکید شده بود که تغییر رشته یا محل تحصیل افراد پذیرفته‌شده بر اساس این آیین‌نامه، مجاز نیست. اما در آیین نامه جدید این مورد حذف شده است. اگر چه همچنان امکان‌پذیر بودن تغییر رشته و دانشگاه برای داوطلبان پذیرفته‌شده در مقطع کارشناسی ارشد با استفاده از آیین نامه استعداد درخشان بسیار بعید به نظر می‌رسد.

۷- نحوه پذیرش دانشجویان مهمان، انتقالی یا تغییر رشته

بر اساس آیین نامه قبلی، دانشجویان مهمان، انتقالی یا تغییر رشته در صورتی می‌توانستند از تسهیلات پذیرش بدون آزمون بهره‌مند شوند که سنوات تحصیلی آنها در دوره کارشناسی پیوسته از ورود به رشته و دانشگاه اول تا دانش‌آموختگی از رشته و دانشگاه دوم حداکثر ۸ نیمسال باشد و مقایسه متقاضیان برای رتبه‌بندی و تعیین پانزده درصد برتر با دانشجویان دانشگاهی انجام می‌شود که از آن مدرک دریافت می‌کنند.

اما در آیین نامه جدید، شرط پذیرش بدون کنکور برای دانشجویان مهمان، انتقالی یا تغییر رشته این است که ورود به رشته یا دانشگاه اول تا دانش‌آموختگی از رشته یا دانشگاه دوم حداکثر ۸ نیمسال زمان ببرد. مقایسه این متقاضیان برای رتبه‌بندی و تعیین بیست درصد برتر با دانشجویان دانشگاهی انجام می‌شود که بیشترین واحد درسی خود را با آنها گذرانده‌اند.

موارد جدید در آیین نامه ۱۴۰۱

۱- حداکثر ترم‌های تحصیل مقطع کارشناسی

در آیین نامه قبلی ارشد بدون کنکور استعداد درخشان، تنها به امکان‌پذیر بودن افزایش سقف ترم تحصیلی تا ده ترم برای دانشجویان تحصیل همزمان اشاره شده بود. اما در آیین نامه جدید موارد دیگری نیز مدنظر قرار گرفته است. در تبصره‌های ماده ۳ این آیین‌نامه موارد زیر درج شده است:

تبصره ۲: برای دانشجویانی که در طرح کارورزی / کارآموزی بلندمدت در دوره کارشناسی پیوسته خود شرکت کرده‌اند، به تناسب دوره کارورزی (۳ تا ۱۲ ماه) مدت مجاز حداکثر ده نیمسال تحصیلی است. جزییات بهره‌مندی از این تبصره مطابق ابلاغیه ۲/۱۸۴۳۲۶ تاریخ ۹۹/۸/۲۸ مصوب شورای هدایت می‌باشد.

تبصره ۳: برای دانشجویانی که در دوره کارشناسی پیوسته خود در دوره‌های فرعی (گذراندن واحدهای درسی مازاد از سایر رشته‌ها) شرکت کرده‌اند، مدت مجاز حداکثر نه نیمسال تحصیلی است و رتبه‌بندی نامبردگان مطابق بند ۳-۱ ماده ۳ و بدون احتساب واحدهای درسی دوره فرعی انجام می‌شود.

تبصره ۴: برای خانم‌هایی که در دوره کارشناسی پیوسته خود صاحب فرزند شده‌اند و از مرخصی بارداری بدون احتساب در سنوات و با تایید دانشگاه استفاده کرده‌اند، مدت مجاز حداکثر ده نیمسال تحصیلی است.

** در تبصره ماده ۵ در آیین نامه قبلی گفته شده بود که در مورد دانشجویان تغییر رشته در صورت تأیید معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه حداکثر تا یک نیمسال به سنوات مجاز اضافه می‌شود.

۲- نحوه بررسی شرایط افراد مجاز به تحصیل در نه یا ده ترم در مقطع کارشناسی

در آیین نامه جدید کارشناسی ارشد استعداد درخشان، درخصوص نحوه تعیین رتبه برتر متقاضیانی که مجاز به اتمام تحصیل مقطع کارشناسی در نه یا ده ترم بوده‌اند، به روشنی توضیح داده شده است:

برای دانشجویانی که در مدت نه یا ده نیمسال دانش‌آموخته می‌شوند (به ترتیب) معدل هفت یا هشت نیمسال ایشان با گذراندن سه چهارم واحدهای درسی مصوب بررسی می‌شود.

۳- نحوه پذیرش در دانشگاه‌های فاقد دانشجوی کارشناسی مرتبط

در تبصره‌ ۱ ماده ۴ آیین نامه کارشناسی ارشد بدون کنکور آمده است که:

دانشگاه مجاز است در آن دسته از رشته‌های دایر دوره کارشناسی ارشد که در دوره کارشناسی آن رشته‌ها دانشجو نمی‌پذیرد، تمام ظرفیت پذیرش بدون آزمون استعداد درخشان خود را به حائزین شرایط سایر دانشگاه‌ها اختصاص دهد، در غیر این صورت امکان جایگزینی وجود ندارد.

۴- نحوه پذیرش در دانشگاه‌هایی که دانشجو به صورت تعهد خدمت پذیرفته می‌شود

در تبصره‌ ۲ ماده ۴ آیین نامه کارشناسی ارشد بدون کنکور آمده است که:

در دانشگاه‌هایی که دانشجو به صورت تعهد خدمت پذیرفته می‌شود، دانشگاه می‌تواند در صورت پذیرش دانشجوی استعداد درخشان با تعهد خدمت، تمام ظرفیت پذیرش بدون آزمون استعداد درخشان خود را به حائزین شرایط سایر دانشگاه‌ها اختصاص دهد.

۵- تصریح نحوه پرداخت شهریه پذیرفته‌شدگان بدون کنکور

بر اساس آیین نامه جدید، پذیرش از طریق این آیین نامه در دوره‌های روزانه به صورت رایگان و در سایر دوره‌ها براساس مصوبه هیأت امنای دانشگاه انجام می‌شود.

موارد بدون تغییر در آیین نامه جدید

۱- برخی شرایط کارشناسی ارشد استعداد درخشان

• حداکثر مدت‌زمان مجاز برای تحصیل دوره کارشناسی هشت ترم (و برای برای دانشجویان تحصیل همزمان حداکثر ده ترم)
• مختص دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته
• پذیرش برای سال تحصیلی بلافاصله پس از دانش‌آموختگی و صرفاً برای یک بار
• پذیرش در رشته‌های تحصیلی مرتبط به رشته دوره کارشناسی بر اساس تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه (البته در آیین نامه قبلی تایید شورای آموزشی دانشگاه مدنظر بود)
• لزوم تایید صلاحیت عمومی پذیرفته‌شدگان توسط سازمان سنجش

۲- ظرفیت پذیرش کارشناسی ارشد بدون کنکور

ظرفیت پذیرش برای دوره روزانه معادل ۴۰ درصد و برای دوره غیرروزانه ۱۰ درصد ظرفیت باآزمون در هر کد محل تحصیل به صورت مازاد است. (البته در آیین‌نامه قبلی مشخصا فقط به دانشگاه‌ها و موسسه‌های آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی اشاره شده بود)

همچنین لزوم اختصاص دو سوم ظرفیت پذیرش بدون کنکور دوره روزانه هر کد محل تحصیل به دانش‌آموختگان همان دانشگاه و یک سوم باقیمانده به دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها در آیین نامه جدید نیز مانند آیین نامه قبلی مدنظر قرار گرفته است.

۳- پذیرش مازاد دانش‌آموختگان حائز شرایط در شش نیمسال تحصیلی

دانشگاه اختیار دارد متقاضیانی را که در طول شش نیمسال تحصیلی دانش‌آموخته شوند و به لحاظ میانگین کل در مقایسه با میانگین کل هشت نیمسال دانشجویان هم‌رشته و غیر هم‌ورودی خود جزو پانزده درصد برتر (در ایین نامه جدید بیست درصد برتر) باشند، به صورت مازاد بر ظرفیت پذیرش بدون آزمون در دوره کارشناسی ارشد همان سال پذیرش کند.

۴- پذیرش داوطلبان برگزیده المپیادهای علمی دانشجویی

دانشگاه اختیار دارد برگزیدگان رتبه‌های اول تا پانزدهم نهایی المپیادهای علمی دانشجویی را برای ورود به همان رشته یا رشته‌های مرتبط به تشخیص کارگروه‌های تخصصی برنامه‌ریزی و گسترش آموزش عالی، با ارائه معرفی‌نامه از دبیرخانه المپیاد به صورت مازاد بر ظرفیت پذیرش با آزمون پذیرش کند.