معاون وزیر علوم گفت: در برخی از رشته‌ها، دانشجویان به صورت استاد محوری و مستقیم از لیسانس در دوره دکتری پذیرش شوند.

قاسم عموعابدینی با اشاره به چگونگی تشکیل دانشگاه حکمت‌بنیان گفت: بحث مربوط به استادمحوری، شاگرد پروری و برنامه‌محوری که در لایحه برنامه هفتم توسعه هم گنجانده شده از برنامه‌ها و اولویت‌های اصلی وزارت علوم و از برنامه‌هایی است که در نظام آموزش عالی قبل و بعد از انقلاب برای اولین بار اجرا خواهد شد، در حال حاضر نیز در ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا اجرا می‌شود.

وی ادامه داد: یونسکو اعلام کرده است که اولین دانشگاه در دنیا با حکمرانی دانشگاهی در ایران بوده و توسعه آن در جهان نیز از ایران شروع شده که می‌توان به جندی شاپوراشاره کرد.

معاون آموزشی وزیر علوم افزود: تا قبل از ایجاد دانشگاه تهران، مدلی که از حکمرانی آموزش مشاهده می‌شود مبتنی بر استادمحوری، شاگرد پروری و برنامه‌محوری است یعنی استاد یک برنامه دارد که براساس همان برنامه جذب دانشجو صورت گرفته و سپس برمبنای آن استاد و برنامه وی رشته درسی ارائه می‌شود. درحال حاضر پذیرش دانشجو براساس «استاد محوری» در دانشگاه‌های ما شروع شده است.

وی با بیان اینکه استادمحوری، شاگرد پروری و برنامه‌محوری کاملاً در برنامه تمدنی ایرانی اسلامی موجود بوده است، گفت: یکی از تفاوت‌های دانشگاه حکمت بنیان با دانشگاه‌های غربی اخلاق‌محوری است که در نظام آموزشی حوزه تمدنی ایران وجود داشته و افرادی که در حکمت‌خانه‌ها تربیت می‌شدند، حکیم نام داشتند. این افراد مانند ابن سینا افراد موثری در جامعه ایرانی و توسعه دانش در سطح جهان بودند.

عموعابدینی با اشاره به اینکه ایران در گذشته جاده علم بوده است و دانشمندان نقش مهمی در توسعه علم در جهان داشته‌اند افزود: باید به تمدن ایرانی و اسلامی برگردیم و جاده علم را تقویت کنیم. نتایج کار دانشمندان ایرانی قبل از رنسانس در اروپا اثر داشت.

وی ادامه داد: بنابراین پایه دانشگاه حکمت بنیان شامل ۴ مولفه، برنامه‌محوری، استادمحوری، شاگردپروری و اخلاق‌محوری است. برای تحقق این نوع دانشگاه، پذیرش و آموزش از این طریق در ۳۰ دانشگاه بزرگ و معین که ۱ درصد تولید علم جمهوری اسلامی را برعهده دارند در ۵ سال آینده به صورت نمونه آزمایشی انجام می‌شود.

وی توضیح داد: در حال حاضر استعدادهای درخشان به روش استادمحوری با درخواست استاد وارد مقاطع تحصیلات تکمیلی می‌شوند و بورسیه هم به آنها تعلق می‌گیرد. اساس کار استاد باید برنامه‌محوری باشد و هر استاد دانشگاه باید یک برنامه مشخص داشته باشد که بر اساس آن کار کند، این روند در دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران انجام شد.

عموعابدینی ادامه داد: برای تحقق دانشگاه تمدن ساز و حکمت‌بنیان همه آیین‌نامه‌های پژوهشی، آموزشی، فناوری و جذب دانشجو بازنگری می‌شود تا از سال آینده اجرا شود.

وی درباره اینکه آیا از سال آینده تمام پذیرش‌ها در مقطع تحصیلات تکمیلی به صورت صد درصد استاد محور و استعداد درخشان خواهند بود یا خیر توضیح داد: نه به این صورت نخواهد بود، پذیرش دانشجو باید در دو بخش شکل گیرد، یک بخش در حوزه نیاز محوری است یعنی صنعت و جامعه، شرکت‌های دانش بنیان، شرکت‌های علوم انسانی، شرکت‌های غیر علوم انسانی، کشاورزی، رشته‌های مورد نیاز خود را معرفی می‌کنند سپس در دفترچه کنکور اعلام می‌شود، دانشجویان این رشته‌ها را انتخاب کرده، پس از معرفی و مصاحبه، بورس می‌شوند که این مساله هم اکنون نیز اجرایی شده است.

معاون آموزشی وزیر علوم ادامه داد: شکل دیگر پذیرش شامل پذیرش دانشجویان استعدادهای درخشان است که این دانشجویان وارد رشته‌های اولویت‌دار می‌شوند و به روش استادمحوری در کارشناسی ارشد و دکتری پذیرفته می‌شوند. اکنون یک مدل و برنامه‌ای را در دانشگاه‌های حکمت بنیان و تمدن ساز برنامه ریزی کرده ایم که براساس آن، دانشجویان استعداد برتر ما به جای پذیرش از فوق دیپلم به کارشناسی و از کارشناسی به کارشناسی ارشد و از کارشناسی ارشد به دکتری، این دانشجویان از دیپلم در فوق لیسانس پذیرش شوند که به آن «فوق لیسانس پیوسته» می‌گویند و همچنین بتوانند از لیسانس در مقطع دکتری پذیرش شوند.

وی افزود: در برخی از رشته‌ها که خاص این دانشجویان است این نوع پذیرش مجاز است که این دانشجویان به صورت استاد محوری فوق لیسانس پیوسته پذیرش شوند و به صورت استاد محوری و مستقیم از لیسانس در دوره دکتری پذیرش شوند. این پذیرش خاص استعدادهای درخشان و استعدادهای برتر در دانشگاه حکمت بنیان قابل انجام است.

وی افزود: این روند در بسیاری دانشگاه‌های دنیا انجام می‌شود. دانشجو با ارائه برنامه به یک استاد، شاگرد او می‌شود و پذیرش از کارشناسی تا دکتری هم رواج دارد.

معاون آموزشی وزیر علوم درباره ابلاغ آیین نامه دانشگاه حکمت بنیان گفت: ما منتظر هستیم برنامه هفتم توسعه ابلاغ شود تا چنین دانشگاهی از سال آینده کار خود را آغاز کند اما شورای گسترش آموزش عالی برای دانشگاه‌هایی که جزء یک درصد بودند، مجوز داده است که این دانشگاه‌ها یک دانشکده را به نام «دانشکده علوم و فناوری‌های راهبردی» تاسیس کنند. اکنون ۴ دانشکده مجوز دریافت کرده اند که مدل این دانشکده‌ها «حکمت بنیان» شود و مقطع تحصیلی آنها از دیپلم به فوق لیسانس و از لیسانس به دکتری باشد و رتبه‌های زیر ۱۰۰۰ آزمون سراسری بتوانند وارد این دانشکده‌ها شوند. کل دانشجویان این دانشکده‌ها بورس هستند و آینده شغلی آنها ۱۰۰ درصد تامین است.

وی افزود: از سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰۰ نفر با این روش جدید پذیرش شده اند که ۴۰ واحد آنها در اختیار صنعت بوده و بورس شده اند و به آن «کارشناسی حرفه ای» می‌گویند. امسال ۵ هزار نفر بورس شدند، همچنین با برنامه ریزی که انجام داده ایم مایل هستیم تعداد بورس در دفترچه کنکور به ۷۰ هزار بورس افزایش یابد امسال ۳۵ صفحه دفترچه کنکور به این بورس‌ها اختصاص یافته بود.

وی افزود: سال آینده نیز برنامه ریزی برای ۷۰ هزار بورس خواهد بود، البته یک قانون در برنامه هفتم توسعه وجود دارد که در صورت تصویب آن توسط نمایندگان مجلس، ۵۰ درصد صندلی دانشگاه‌ها بورس صنعت شده و شغل دانشجویان در این رشته‌ها تضمین شده خواهد بود.

عموعابدینی گفت: اگر این قانون تصویب نشود، تعداد بورس‌ها ممکن است کمتر شود. در حال حاضر دانشجوی بورس ما ماهانه ۳ تا ۷ میلیون حقوق می‌گیرد و بیمه است و کاروزی خاص داشته و هشت درس خاص آن صنعت را طی می‌کند و شغلش هم تضمین است.

وی ادامه داد: پارسال فقط دانشگاه یزد بورس صنعت را اجرایی کرد امسال ۵۰ دانشگاه آن را انجام دادند و سال آینده امیدواریم با تصویب بند مرتبط با صنایع توسط مجلس در برنامه هفتم، نصف صندلی‌های دانشگاه‌ها را تبدیل به بورس کنیم.